Yazar Borak: Dil giderse Kürtlük biter

img
İZMİR - Kürtçenin öğrenilmesi için “Destpêka Dersa Kurdî” adlı ders kitabını kaleme alan yazar Mustafa Borak, “Dilimiz giderse, artık Kürtlük biter” uyarısında bulundu.  
 
Yaşamının büyük bölümünü Kürt kültürünün gelişmesi için harcayan yazar Mustafa Borak’ın, Destpêka Dersa Kurdî (Kürtçe derse başlangıç) kitabı Na Kitabevi’nden çıktı. 16 Haziran’da raflarda yerini alan ve 12 üniteden oluşan kitapta, günlük yaşamda en çok kullanılan kelimeler hem Kürtçe hem de Türkçe olarak yazıldı. Kitap hem Kürtçe bilmeyenler hem de Kürtçesini geliştirmek isteyenlere hitap ediyor.
 
1956 yılında Idîr’a bağlı Qulp (Tuzluca) ilçesinde dünyaya gelen Borak, ilk ve orta öğrenimini Qulp ilçesinde tamamladı. 1975 yılında Ordu’da öğretmen okulundan mezun olduktan sonra 4 yıl boyunca Mêrdîn’nin Mîdyad ilçesinde sınıf öğretmenliği yapan Borak, 12 Eylül Kenan Evren darbesinde öğretmenlik yaptığı Qers’te tutuklandı. Yaklaşık bir yıl Erzurum Askeri Cezaevi’nde kalan Borak, tutukluluğu gerekçesiyle 16 yıl boyunca görevinden uzaklaştırıldı. 1997 yılında davanın düşmesi sonucu Borak, 1997'de öğretmenliğe geri döndü. 
 
Yazar Mustafa Borak
 
BİNLERCE İNSANA KÜRTÇE ÖĞRETTİ
 
Yaşadığı siyasi baskılar nedeniyle 1988 yılında İzmir’e gelmek zorunda kalan Borak, kültür ve sanat çalışmalarını burada da sürdürdü. 1993 yılında İzmir’de Mezopotamya Kültür Merkezi'nin (MKM) kurulması çalışmalarında yer aldı. Bu süreçte özellikle çocuk ve gençlerin eğitimi üzerine çalışmalar yürüttü. Yaptığı çalışmalar sonucunda 1996-1998 yılları arasında MKM'ye bağlı Kürtçe eğitim veren özerk kültür ve sanat okulu kurdu. Borak daha sonra, 2005 yılında Kürt Dili Ve Eğitim Hareketi (TZP-Kurdî) kuruluş çalışmalarına katıldı. Borak son olarak, 2008 yılından 2016 yılına kadar Kürt Dilini Araştırma ve Geliştirme Derneği’nin (KURDÎ-DER) kuruculuğunu ve başkanlığını yaptı. Borak, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kapatılan KURDÎ-DER'de binlerce insana Kürtçe öğretti. Borak, yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle çalışmalarını İzmir’de bulunan evinde sürdürüyor.   
 
10 KİTABI YAYINLANDI
 
Birçok, dergi, gazete ve internet sitesinde yazıları yayınlanan Borak’ın, Kürtçenin gelişmesi için 10 kitabı yayınlandı. Borak’ın yayınlanan kitapları şöyle: Gotinê Pêşiyên Kurda, Weşanên Berfîn, Stembol 1996, Ferhenga Biwêjan, Enstutiya Kurdî Ya Stembol, Stembol 2005, Gevez, Weşanxaneya Aram, Amed, 2017  Çîrokên Biwêjan, Cilda I Weşanên J&J Ankara 2018, Çîrokên Biwêjan, Cilda II Weşanên J&J Ankara, Gelawêj 2019, Çîrokên Biwêjan, Cilda III Weşanên J&J Ankara,  Berfanbar 2019 , Çîrokên Biwêjan, Cilda IV Weşanên J&J Ankara 2020, Çîrokên Biwêjan, Cilda V Weşanên J&J Ankara 2020, Çîrokên Biwêjan Cilda VI Weşanên J&J Ankara 2020, Destpêka Dersa Kurdî Weşanxaneya Na Îzmîr 2023.
 
İLK ÇALIŞMA: HÎNKER
 
Yayınlanan kitabı ile Kürt kültürü ve diline dair değerlendirmelerde bulunan Mustafa Borak, ilk eğitim verme çalışmalarında Kürtçe öğretebilecek kaynak bulunmadığını dile getirdi. Borak, bu durumun kendisini Kürtçe kitaplar yazmaya yönlendirdiğini kaydetti. Kendisinin de içinde bulunduğu bir grupla Kürt Enstitüsü’nde “Hînker” kitabını çıkardıklarını aktaran Borak, "Yazdığım kitap, o dönemden 2016 yılına kadar verdiğim derslerden aldığım notlar ve tecrübelerimdi. Şu an Kürtçenin yok olma tehlikesi var. Herkes Türkçe konuşuyor. Bende bu kitabımı yazarken buna dikkat ettim. Hem Türkçe hem Kürtçeyi bir arada kullanarak bu kitabı yazdım. Hiç Kürtçe bilmeyip, Türkçe bilen birisi bu kitabı alarak Kürtçeyi belli ölçüde konuşabilecek düzeye gelebilir” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE KONUŞMA ORANI DÜŞÜYOR’
 
2000 yılından sonra psikoloji, matematik, mühendislik, coğrafya gibi birçok alanda Kürtçe kitap yayınlanmaya başladığını ifade eden Borak, Kürt yazarların artması ile Kürtçeyi konuşma oranının aynı olmadığını, Kürtçe konuşma oranın gittikçe düştüğüne dikkat çekti. Borak, “Özellikle kapitalist sistemin oluşturmuş olduğu televizyon dizileri, Türkçe kanalların izlenmesi, Kürtçenin az konuşulmasına neden oldu. Diğer taraftan Kürtlerin statüsü olmadığı için insanlar Türkçe konuşuyor. Kürt dili üzerinde sokakta, Meclis’te, sanatta, hayatın her alanında baskı olmasının da bunda etkisi var. Baktığımızda iki haftada bir dil ölüyor. Dünyada 14 binden fazla dil vardı. Ancak bu sayı 6-7 bine kadar indi. Kürtlerin nüfusu çok olduğu için bu görünmüyor. Ancak gün gün Kürtçe konuşma azalıyor. Evde çocuklarımızla, torunlarımızla Kürtçe konuşmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı. 
 
‘DİL GİDERSE KÜRTLÜK DE GİDER’
 
Dili insanın ruhu ve varlığı olarak değerlendiren Borak, siyasetçilerin de Kürtçe konuşmalar yaparak derinleşmeleri gerektiğinin altını çizdi. Kürtçe konuşmanın önemine vurgu yapan Borak, “Bilim insanları ‘dil ikinci akıldır’ diyor. Dili olmayan düşünemez, bir iş de yapamaz. Ancak içgüdüleri ile hareket eder. Dil varlığımızdır. Dilimiz giderse, Kürtlük biter. Kürtçe öğrenmek isteyenler Kürtçe konuşulan ortamlara gitsinler. 'Benimle Kürtçe konuşun' desinler. Kürtçe sözler üzerinde biraz durmalılar ve sürekli tekrarlamalılar. Sadece istemekle olmaz. Belli süre yoğunlaşılırsa, 4-5 ayda Kürtçe temeli öğrenilir. Yürekten isteyen herkes öğrenir. Kürtçe konuşmak şiirdir. Bir yerde Kürtçe konuşunca, kim olduğun belli oluyor” diye konuştu. 
 
MA / Delal Akyüz

Diğer başlıklar

10/08/2023
10:54 Gazeteci Oruç’un duruşması 14 Eylül’de görülecek
10:48 Serêkaniyê'de göç ettirilenlerin evlerine el konuluyor
10:44 Bombardımanın sürdüğü Bilbês'e tank sevkiyatı
10:35 TÜİK: İşsizlik oranı yüzde 9.6’ya yükseldi
09:42 Cami satan 'yasakçı' valinin görev yeri değiştirildi
09:15 Cezaevinde böbrek nakli olacak Nebioğlu’nun yaşamı risk altında
09:14 ‘1938’de insanlar, bugün doğa katlediliyor’
09:13 MLSA Eş Direktörü Ok: MKM kararı tüm sanatçıları ilgilendiriyor
09:12 Alevi kültürü dijital arşive taşınıyor
09:10 Tombak: Türkiye’nin Abdullah Öcalan’ın etkisine ihtiyacı var
09:09 ‘Doktorlar TUS yerine yabancı dil kurslarına kayıt oluyor’
09:07 Colemêrg’te yaşam garantisi yok!
09:06 Kanser saçan atıklar 16 yıldır temizlenmedi
09:00 10 AĞUSTOS 2023 GÜNDEMİ
08:58 Çatışmada yaşamını yitiren asker sayısı 5’e çıktı
07:38 Erdoğan valilerin görev yerlerini değiştirdi
09/08/2023
22:56 Efrîn’de 13 kişi katledildi, 208 kişi kaçırıldı
21:06 Gençlerden tecride karşı kenetlenme çağrısı
20:45 Traktör kazasında bir çocuk hayatını kaybetti
20:41 Bursa’da bir kadın katledildi
20:36 Kuzey ve Doğu Suriye heyeti Abdullah Öcalan için Cenevre'de
20:22 Zap’ta 3 asker hayatını kaybetti
19:54 RTÜK’ten Tele1 ve KRT’ye ceza
19:39 Deştinli yurttaşlar: Mahkeme ÇED raporunu iptal etsin
19:25 Gazeteci Arslan’ın tutuklanmasına karşı yapılan itiraz reddedildi
18:35 Mevsimlik tarım işçilerini taşıyan minibüste kaza
18:08 Süleymaniye’de bir araca SİHA saldırısı
17:09 Gazeteci Hüseyin Deniz mezarı başında anıldı
16:06 Kışanak cenaze töreni sonrası cezaevine götürüldü
15:35 Kobanê Davası: HDP’nin farklı siyaset tarzından rahatsız oluyorlar
15:28 Wan’da tecrit paneli: Abdullah Öcalan’ı unutturmak istiyorlar
15:22 Mihdi Öztürk 30 yılın ardından tahliye oldu
14:35 İzmit Belediye Başkanı: AKP'liler EYT'li tanıdıklarına öncelik istedi
14:29 Esad: Erdoğan’ın istediği şartlar altında görüşmeyeceğim
14:25 FEDAŞ işçileri eylemde
13:44 Riha’da Asım Sultanoğlu protestosu: Atama kararını iptal edin
13:36 Koma Hevra’dan ‘Dîcleya Zelal’ şarkısı
13:07 HDP: Tecride karşı ortak mücadele tarihsel bir sorumluluktur
13:05 Kobanê Davası: Mütalaadaki bilgi doğru değil
12:54 İmralı tecridine ilişkin Meclis Araştırması talebi
12:19 Eyn Îsa’ya saldırı: 2’si çocuk 3 kişi katledildi
12:02 Bilbês köyü kırsalı havadan bombalandı
11:58 İtalya'da göçmen teknesi battı: 41 ölü
11:55 ORÇEV: Korgan'da maden sondajı yasalara aykırı yürütülüyor
11:55 HDP'den Amed raporu: Çocuklar savaş ve şiddetin mağduru
11:21 Tutuklu kadın siyasetçiler hakkında ‘limon suyu’ davası
11:07 Patlamada yaralanan işçi hayatını kaybetti
11:05 Belediyenin havuzuna giren çocuk yaşam mücadelesi veriyor
10:45 Gültan Kışanak ablasını son yolculuğuna uğurladı
10:37 DEPSAŞ Enerji’den borcu olanlara ‘kesinti’ tehdidi
10:15 Til Temir köyüne ağır silahlarla saldırı
09:53 Amed kavrulacak
09:02 Türkiye’nin hava saldırılarında 150 kişi katledildi
09:01 Kürtçe öykü kitabı ‘Rêzan û Çolo’ çıktı
09:01 Kayyımın usulsüzlükle suçlanan ‘kara kutusu’ görev başında!
09:01 Dêrsim 'güvenlik' kıskacında
09:01 Nafaka tartışması: Medeni Kanun değiştirilmek isteniyor
09:00 30 yıllık tutuklunun tahliyesine ‘hücre’ engeli
09:00 Cûdî ve Gabar hedefte: 3 yılda 37 yangın, 68 orman kıyımı
09:00 İktidar destekli ekolojik talan
09:00 9 AĞUSTOS 2023 GÜNDEMİ
08/08/2023
23:39 Kuzey ve Doğu Suriye’de 2 köye saldırı
22:32 Gençlerden Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için ‘Özgürlük Yolculuğu’ eylemi
22:30 Aram Tigran mezarı başında anıldı
21:59 Dilok’ta 2 polis uyuşturucuyla yakalandı
20:36 Gözaltına alınan Cansız serbest bırakıldı
19:33 Abdullah Öcalan için toplanan imzalar CPT’ye verildi
18:42 Akbelen önergesi AKP-MHP oylarıyla reddedildi
18:38 Kayyıma tepki gösteren muhtar görevden alındı
18:33 Kobanê Davası: Ceza talepli mütalaa geri alınmalı
18:27 Gültan Kışanak vefat eden ablasının cenazesine katılacak
18:04 Hatimoğulları: Cûdi’deki yangının amacı daha fazla karakol yapmak
17:29 Valilik şeklini beğenmediği konsere izin vermedi!
17:27 Hazine yine borçlandı
16:59 Metin Cansız gözaltına alındı
16:55 HDP Riha Gençlik Meclisi: İstismar faillerinin terfisini kabul etmiyoruz
16:39 Dikmece ve Akbelen direnişçilerinden Yeşil Sol Parti’ye ziyaret
15:18 Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a: İnsanda biraz ahlak olur
15:14 Konya Valiliği, 'Utanç Müzesi'ne karşı devrede
15:11 Yapı Merkezi firmasına çağrı: 2 bin işçinin maaşını ödeyin
15:00 'Baskı görüyorum’ diyen asker ölü bulundu
15:00 Deniz Fırat mezarı başında anıldı
14:02 Denizli'de ekili tarım arazileri yandı
13:48 Amed’de halı yıkama ve araç yıkama yasağı
13:47 Deniz Fırat için Mexmûr’da anma
13:37 'Yetkililer görevini yapsaydı Esma yaşıyor olacaktı'
13:01 Kobanê Davası: Tüm dünya niçin yargılandığımızı biliyor
12:50 Uçar: Öcalan devreye girerse, iktidar meşruiyetini yitirecektir
12:38 TGS’den Sputnik’e: Üyelerimiz geri dönene kadar mücadelemiz sürecek
12:32 30 yıllık tutuklu Kemal Çelik tahliye oldu: İrademize inandık
12:11 Akbelen ve Dikmece için ortak çağrı: Projeleri iptal edin
11:54 İstanbul’da ulaşıma yüzde 51.52 zam
11:50 Barış Annesi Ekenek yaşamını yitirdi
11:46 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından görüşme başvurusu
11:11 TOMİS üyesi işçiler iş bıraktı
10:12 KESK kurucularından Erol mezarı başında anıldı
10:00 Munzur Festivali de esnafa derman olmadı
09:20 UKOME toplantısı öncesi taksicilerden eylem
09:09 Fırat Havzası siyanür tehdidi altında
09:08 Kadına yönelik şiddette artış: Düzenlemeler failleri cesaretlendiriyor
09:07 Yeni kameralarla tutukluların yaşam alanları gözetleniyor
09:04 Mehmet Öcalan: Ağabeyimin durumundan kaygılıyım
09:03 70 yaşındaki kanser hastası tutuklu 4 ayda 23 kilo verdi
09:02 'Gazeteci Deniz’i katledenler amaçlarına ulaşamadı’
09:02 Hayvancılığın merkezinde kasaplar kepenk kapatmanın eşiğinde
09:01 Ceza hukukçusu Kanar: Abdullah Öcalan’a disiplin cezası verilemez
09:01 Mor Bosus-Mort Şuşan Manastırı’nın hikayesi
09:00 08 AĞUSTOS 2023 GÜNDEMİ
00:03 Qerejdax’da çıkan yangın yurttaşlar tarafından söndürüldü
07/08/2023
23:46 Pakistan’da bombalı saldırı: 7 ölü
21:08 DBP PM Üyesi Mizgin Çiftçi cezaevinden çıktı
20:52 Diyarbakır Cezaevi’nde tutuklu Göğün mermi çekirdeği ile yaralandı
19:37 Erdoğan Akbelen direnişini hedef aldı
19:12 Mahkeme iddianameyi kanuna aykırı bulduğu için iade etmiş!
18:29 Demirtaş: 7 yıldır tutuklu olan bizleriz, neden uzatma derdimiz olsun?
18:08 3 mülteci teknesi battı: 6 kişi yaşamını yitirdi
17:52 Hazine 43 milyar 811 milyon TL borçlandı
17:48 2 milyonluk vurgunla gündeme gelen Elaltuntaş göreve başladı
17:11 Kalenderli’yi katleden Murat Utuş tutuklandı
16:51 Tekirdağ’da kimya fabrikasında yangın
16:33 İstanbul’da 'ulaşıma zam yapılacak’ iddiası
16:00 İHD Ankara Şubesi Ekoloji Komisyonu kuruldu
15:46 Jandarmadan tarihi dokuya aykırı duvar inşası
15:21 Derince’de patlama: 2’si ağır 10 yaralı
14:57 Diyanet'i protesto eden kadınlar hakkında soruşturma
14:50 Elkê’de Bilbês köyü asker ablukasında
14:33 HDP’nin olağanüstü kongre tarihi netleşti
14:31 Riha’da sulama kanalında kadın cenazesi bulundu
14:02 KDP, Zap'ta Türkiye'ye yol yapıyor!
13:50 Kolberlere ateş açıldı: 1 ölü, 8 yaralı
13:41 Kobanê Davası’nda Diyanet'e tepki: Dilekçe DAİŞ’in zihniyetini yansıtıyor
13:00 Ensar Vakfı davasında adı geçen Sultanoğlu Riha'da göreve başladı
12:53 KESK TİS taleplerini açıkladı
12:49 Diyarbakır Havaalanı’nda 15 saatlik mağduriyet
12:46 Temmuz ayında 182 işçi yaşamını yitirdi
12:04 Asrın Hukuk Bürosu'ndan İmralı açıklaması: İşkence suçuna son verin
11:05 Girê Spî’nin demografisi değiştiriliyor
10:47 Sancar: Olağanüstü kongre kararı alacağız
10:39 2 milyonluk vurgunla gündeme gelen müdür göreve iade edildi
10:29 İran’da Bahâî inancına mensup 9 kişi tutuklandı
10:26 Ege Üniversitesi Hastanesi çalışanları iş bıraktı
10:04 HDP ve DBP: İmralı tecridine son verin
09:59 JINNEWS’ten Temmuz çetelesi: 26 kadın katledildi
09:44 Xwebûn'un 190'ıncı sayısı çıktı
09:39 Varto Festivali: Katliamlara rağmen inancımızı yaşatıyoruz
09:02 Aram Tigran: Özgürlüğün ve devrimin sanatçısı
09:02 Ekolojistler Cûdî’de: Kıyımın acısını hissetmeliyiz
09:02 İmralı'da son avukat görüşmesi: Kendime güveniyorum, çözüm için hazırım
09:02 ‘Galatasaray Meydanı açılana kadar eylemlerimiz sürecek’
09:01 ‘Halklar doğa talanına karşı bir araya gelmeli’