İran'da Kürt öğretmen ve aktivist Zara Mohammadi, Kürtçe ders verdiği için 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Aynı zamanda sivil toplum örgütü Nojin'in başkanı olan öğretmen Mohammadi, 23 Mayıs 2019'da memleketi Sanandaj'da gözaltına alınarak tutuklandı. 6 ay tutuklu kalan Mohammadi, 2 Aralık 2019 tarihinde yargılandığı mahkeme tarafından 700 milyon Riyal değerinde ipotek karşılığında serbest bırakıldı. Bunun üzerine Sanandaj’da bulunan Devrim Mahkemesi tarafından 14 Temmuz 2021 tarihinde Mohammadi’ye “devlet karşıtı grup kurmak” iddiasıyla 10 yıl hapis cezası verildi. Sanandaj Temyiz Mahkemesi, 2021 yılının Ekim ayında, Mohammadi'nin 10 yıllık hapis cezasını gözden geçirerek cezayı 5 yıla indirdi. Cezası kesinleşen Mohammadi, 8 Ocak’ta Sanandaj'daki kadın cezaevine konuldu. 

 

 

DOSYASINDA SUÇ YOK

 

İran’ın Sanandaj şehrinde bulunan Kürdistan Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 16 yıldır akademisyen olan Mohammadi’nin Avukatı Dr. Cwamêr Abdullahî, Mohammadi’nin tutuklanmasının hukuki boyutunu değerlendirdi. Mohammadi’nin asıl işinin anadil üzerinde çalışmak olduğunu ifade eden Abdullahî, İran yasalarında Farsça dili dışında diğer diller için de eğitim verilme hakkının tanındığını, ancak Mohammadi’nin dosyasında ise buna ilişkin tek bir ibarenin geçmediğini vurguladı. Mahkemeler tarafından Mohammadi’nin İran İşçi-Komünist Partisi ve Kürdistan Demokratik Partisi için çalıştığı iddiasında bulunduğunu söyleyen Av. Abdullahî, “Ben avukatı olarak dosyasını incelediğimde İran rejimine karşı suç işlediğine dair bir şey görmedim. Mahkeme ise Zara’nın Nojîn adlı bir grup oluşturduğunu ifade etti. Ben de bu grubun zaten devletin izni ile çalışmalarını sürdürdüğünü söyledim. Bu grubun misyonunda zaten anadilde eğitim vermek var. Bunu derneğin başvurusunu değerlendiren rejim kabul ediyor” dedi.

 

YARDIM DAĞITMASI SUÇ

 

Mahkemenin yine Mohammadi’nin Loristan kentinde çıkan sel sonucu mağdurlar için yardım toplaması ve bu yardımları yöresel elbiseleri ile dağıtması suç unsuru olarak kabul ettiğine dikkati çeken Abdullahî, Mohammadi’nin Loristan halkına yardım etmesinin gayet insani bir durum olduğunu, bunun da rejime karşı bir suç unsuru barındırmadığını söyledi. Mohammadi’nin suç olarak kabul edilen yöresel elbiseleri ile cezaevine girdiğini kaydeden Abdullahî, “Mahkeme tüm bunlara rağmen Zara’nın hangi grup için çalıştığını belirtmiyor. Nojîn grubuna mahkemeler tarafından da daha önce incelenmeye alınmış bir suç pratiğine rastlanmamıştır. Zara bu grubun başkanıdır. Bir grubun çalışmalarında suç bulunmazken başkanına suç istinadı yapılabiliyor. Bu insan aklına zarar veren bir hukuki yaklaşımdır. Bu bir paradokstur. Hangi grup? Üyeleri kimlerdir? Mahkeme bu sorulara cevap vermiyor. Grubun adı yok, üyeleri yok, ancak mahkeme Zara’nın sadece kendisini grup olarak kabul ediyor” diye konuştu.

 

REJİM HAKİMİ DAVADAN ALDI

 

Şu ana kadar hukuki olarak tüm süreçleri yürüttüklerini ancak mahkeme hiçbir delil olmadan Mohammadi’ye hapis cezası verdiğine işaret eden Abdullahî, mahkemenin gerekçeli kararında Mohammadi’nin Kürtçe anadil eğitim verdiği için cezalandırıldığına dair bir ibare geçmediğini de söyledi. Mahkemenin Mohammadi’nin hakkında grup üyesi olduğu iddiasında bulunduğunu belirten Abdullahî, ancak bu grubun ortada olmadığını ifade etti. Abdullahî, “Ben bir hukukçu olarak şu soru ile karşılaşıyorum: ‘İran’da Ana Dil üzerinde çalışma yürüten birçok grup var. Neden o gruplarda çalışanlar tutuklanmıyorlar da Zara tutuklanıyor?’ Ben de bu soruyu mahkemeye soruyorum ancak mahkeme bana gerekçeyi söylemiyor. Zara’nın davasına bakan 2 hakimden biri ile görüştüm. Hakim bana, ‘Zara’nın bir suçu yok. Polisten suç delili istedik ama olmadığını belirttiler.’ Yasal olarak Zara’nın beraat etmesi gerekiyor. Bu hakim daha sonra rejim tarafından bu davadan alındı. Başka bir hakim davaya atandı. Bu karar her ne kadar bir mahkeme tarafından verilmiş olsa da hukuki ve yasal değildir.”

 

CEZAEVİNDE DE EĞİTİM VERECEK 

 

“Mahkeme ne karar verirse versin, tarih Zara gibi kudretli ve güçlü bir kadının anadilinde eğitim verdiği için tutuklandığını yazdı” diyen Abdullahî, Zara’nın cezaevinde teslim olacağı gün çağrı yapmamasına rağmen insanların cezaevi önüne geldiğine belirtti. Abdullahî, “Zara ‘Ben anadilim için cezaevine giriyorum, bir suçtan değil. O nedenle gerek yok. Benim için cezaevi ve kütüphanenin farkı yok. Ben cezaevinde de anadilini bilmeyenlere eğitim vereceğim’ dedi” diye konuştu. 

 

MA / Dindar Karataş