Tirkiye û SMO’yê di 8 'ê Kanûna 2024'an de dest bi êrîşên li hemberî bendavê kirin. Berxwedana ku gelên Bakur û Rojhilatê Sûriyê tevî şervanên Hêzên Sûriya Demokratîk li dijî êrîşan dane destpêkirin 5 meh li pey xwe hişt. Di dema berxwedanê de 25 sivîlên ku nobedariya bendavê dikirin jiyana xwe ji dest dan û bi sedan sivîl jî birîndar bûn. Li dijî hemû êrîşan û QSD'ê û gelan berxwedana xwe domand.

 

Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê, berxwedana li Bendava Tişrînê ku beşeke mezin a pêwîstiyên elektrîkê yên Kantona Firatê û Helebê bi cih tîne, dewam dike. Di 18 'ê Nîsanê de şandeyeke ku ji Fermandarê Giştî yê Hêzên Sûriya Demokratîk (QSD) Mezlûm Edî û Endama Fermandariya Giştî ya Yekîneyên Parastina Jin (YPJ) Rohilat Efrîn û Hêzên Koalîsyona Navdewletî pêk dihat serdana Bendava Tişrînê kirin.

 

XEBAT DIDOMIN

 

Bendava ku pêdiviyên ceyran û avê yên gelek bajaran û bi taybet Heleb û Kobanê pêk tê, ji ber êrîşan zirar dîtiye. Bendava ku hefteya bihurî hat temîrkirin, piştî mehan ji 11'ê Nîsanê û vir ve elektrîka Kobanê hat dayîn. Endezyarên ku ji aliyê rêveberiya xweser û hikumeta Şamê ya demkî ve hatine erkdarkirin xebatên xwe yên li ser bendavê didomînin ku kar û tamîrkirin didome.

 

GIRÎNGIYA TIŞRÎNÊ

 

 

Tê payîn di rojên pêş de têkildarî agirbesta ku were îlankirin bê ragihandin. Rojnameger Zana Denîz ku berxwedana li Tişrînê dişopîne, li ser lihevkirina gengaz û geşedanên dawî axivî û wiha got: "Tirkiye difikirî ku wê Tişrînê di demeke kurt de bi dest bixin. Girtina Tişrînê dihat wateya ku Heleb jî dîl bê girtin. Di heman demê de wê bi elektrîk û avê gef li Kobanê bixwara. Tirkiyê beriya niha jî heman tişt bi rêya qutkirina ava Elok a bajarê Hesekê di dema dagirkirina Serêkaniyê de pêk anîbû. Tirkiyê li Bakur û Rojhilatê Sûriyê şer li ser elektrîk û avê daye meşandin. Dema Heleb girt, wê karibe heman tiştî bîne taxên Şêxmeqsûd û Eşrefiyê."

 

Denîz bi bîr xist ku tabûra YPJ'ê ya ji 10 kesan pêk tê di rojên destpêkê yên berxwedana Tişrînê de êrîşên Tirkiye û SMO’yê şikand û di 10'ê Kanûna 2024'an de paşve gav avêtin. Denîz bibîr xist ku rojnameger Nazim Daştan û Cîhan Bîlgîn cara ewil rewşa Li Tişrînê ji raya giştî re ragihandine. Denîz da zanîn ku Tirkiye ji bo bendavê bi dest bixe gelekî ketiye nava hewldanan û wiha got: "Bendavê di van êrîşan de zerareke mezin dît. Li gel vê jî berxwedanê dewam kir. Qada herî girîng a vê berxwedanê tunel bûn."

 

'GEL BI ISRAR LI BER XWE DA'

 

Denîz bibîr xist ku dema êrîşan destpê kirin rêveberiya xweser banga seferberiyê kir û wiha got: "Di roja destpêkê ya berxwedana gel de êrîşeke mezin li hemberî gel hat kirin. Bi vê êrîşê re 5 welatiyan jiyana xwe ji dest dan. Lê belê tevî hemû êrîşan jî gel ti carî ranewestiya û hatina xwe ya ber bi bendavê ve dewam kir. Gelên Ereb, Kurd, Asûrî, Ermenî û Tirkmen hatin vê derê û tevlî berxwedanê bûn. Ev yek jî radixe pêş çavan ku Şoreşa Rojava ji aliyê gelan ve hatiye pejirandin."

 

Denîz diyar kir ku Tirkiyeyê bi dagirkirina Tişrînê re xwest pêvajoyeke nû bide destpêkirin û wiha pê de çû: “Ev pêvajo di berxwedana Tişrînê de asê ma. Ez yek ji şahidên vê berxwedanê me. Di vê berxwedanê de ji 7 heta 70 bi hezaran kes cih girtin. Di şopandina nûçeya min a dawî de, turbînên li bendavê dest bi temîrkirinê kirin. 8'emîn turbîn piştî mehan hate temîrkirin û bi wê re elektrîk ji Kobanê û gundên derdorê re hat peydakirin. Niha turbînên 2, 4 û 8 tên xebitandin. Turbînên 2 û 4 elektrîkê didin Heleb û Minbicê. Tûrbîna din jî wê ji bo peydakirina peymanên nû yên elektrîkê bê amadekirin. Li ser Tişrînê hê jî danûstandinên cihêreng didomin. Lê belê hê tiştekî zelal nîne. Hin naverok ên ku di organên cuda yên medyayê de belav dibûn ku ev peyman hatibû kirin, lê tiştekî din nemabû. Peymanek ji 8 xalan pêk tê hate îmzekirin. Xebatên li ser vê dewam dikin, her çend hêdî jî be. Em ê di dema pêş de refleksên vê li qadê bibînin."

 

'ENDEZYAR BI SAYA BERXWEDANA GEL DIXEBITIN'

 

Denîz da zanîn ku hêzên ewlekariya hundirîn bi hev re Tişrînê diparêzin û di peymaneke nû ya gengaz de wê hêzên ewlekariyê yên navxweyî li vê derê kontrol û ewlekariyê peyda bikin û mîna li Helebê fermaneke ku leşkerên Artêşa Sûriyeyê jî ewlekariya derve bikin tê nirxandin û wiha got: "Li gorî agahiyên dawî yên gihaştin ber destê me, bendav wê bibe herêmeke bêalî û ji aliyê hêzên ewlekariya hundirîn ve bê parastin. Tê payîn ku polîsên ji artêşa Sûriyeyê jî li vir ewlehiyê pêk bînin. Hin peymanên qismî pêk hatin, lê belê hin mijar hê bi temamî li hev nekirine. Piştî ku lihevkirin pêk hat, gelên ku di nava berxwedanê de ne, wê bi daxuyaniya ku ji aliyê rêveberiya xweser ve were dayîn, derkevin. Li aliyekî din jî xebatên endezyaran hê jî berdewam in. Berxwedana gel êrîş kêm kir û bendav dîsa xebitî.”

 

MA / Ceylan Şahînlî