ÊLIH - Cara sêyemîn e ku qeyûm tayînî Şaredariya Êlihê tê kirin. Kirinên qeyûm ev in; rakirina xebat û tabelayên kurdî, bi milyonan şaredariyê xistiye bin deyn, mal û milkên şaredariyê hîbeyî saziyên din kiriye û deriyê kar û îhaleyê ji alîgiran re vekiriye.
Desthilatdariya AKP-MHP’ê ji sala 2016’an ve polîtîkaya qeyûman xistiye dewrê û dixwaze vê polîtîkaya xwe bidomîne. Li ser vê domandina polîtîkaya qeyûman carek din awir zivirîn ser pêkanînên qeyûman. Duh dîsa li ser daxwaz û fermana desthilatdariyê qeyûm danîn ser Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê, Şaredariya Êlihê û Şaredariya Xelfetiyê. Şaredariya Êlihê ev cara sêyemîn e ku di hedefa qeyûm de ye. Cara ewil di îlona 2016’an de û cara duyemîn dia dara 2020'an de qeyûm tayînî Şaredariya Êlihê hat kirin. Bi tayînkirina qeyûmê dawî re ev dibe serdema sêyemîn ku îradeya gelê Êlihê tê desteserkirin. Her cara qeyûm hat danîn, şaredariyê di bin deyn de hişt. Waliyê Êlihê Ekrem Canalp ku niha wek qeyûm hatiye tayînkirin, beriya niha jî qeyûm bû û şaredariyê 3 milyar û 53 milyon û 977 hezar û 75,91 lîre di bin deyn de hiştibû.
DIJMINATIYA LI HEMBERÎ KURDÎ
Waliyê Êlihê Hulusî Şahîn ku di 23’yê adara 2020’an de wek qeyûm tayînî şaredariyê hat kirin karê wî yê ewilî ew bû ku malpera kurdî ji holê rake. Her wiha nivîs3en trafîkê “pêşî peya” jî rakir û di 21’ê hezîrana 2022’yan de peykerê helbestvanê kurd Cegerxwîn yê li Parka Kîne Em rakir. Şûna Sînemaya Yilmaz Guney ya ku ji aliyê qeyûmê serdama 2016’an ve hat şewitandin û xerakirin, veguherandin parkê. Bi fermana qeyûm di 9’ê adara 2024’an de li Cadeya Gulistanê ciwanên ku formayên Amedsporê li xwe kiribûn û stranan digotin ji aliyê zabiteyan ve hatin astengkirin.
AKP’IYAN GIRTIN KAR
Qeyûmê Êlihê di 30’yê hezîrana 2021’an de Serokê Ciwanên AKP’a Sêrtê Îbrahîm Bedûk kir Midûrê Nivîsgeha Taybet. Her wiha qeyûm keça cîgirê xwe Adnan Yoruk, Sena Yoruk jî di çileya 2021'an’de li şaredariyê wê hilda kar. Qeyûm hevjînê Adile Gurbuz a AKP’yî, Metîn Gurbuz jî bi awayek bêezmûn girt kar û piştî demek kin wî tayînî cîgirtiya qeyûmtiyê kir.
ÎHALEYAN DAN ALÎGIRAN
Di navbera adara 2020 û çileya 2024’an de bi sedan îhale hatin kirin û qeyûm hemû îhaleyan pêşkêşî alîgirên xwe ango alîgirên AKP’ê kir.
NEGUHEZBARÊN ŞAREDARIYÊ DERXIST BER FIROTINÊ
Di gulana 2021'an de ji bo xebata îmajê 825 hezar lîre hat xerckirin û ji bo vîdoeyên spot ku hatin kişandin di bin navê “nûçeyan” de pere serwîsî televîzyonên alîgir hat kirin. Di meha remezanê ya sala 2021’an de di bin navê “şahiyên” remezanê de ji qaseya şaredariyê 500 hezar lîre hat xerckirin. Qeyûm bi 11 neguhezbarên şaredariyê re rêya aîdî cemaweriyê jî di nav de derxist ber firotinê. Di nav van neguhezbarên şaredariyê de gelek cih hebûn. Qeyûm Bazara Genim ku 116 dikandar lê hebûn derxist ber firotinê. Lê belê ji ber ku kes tev li îhaleyê nebû, ev cih nehat firotinê. Qeyûm xwest Batman Park AVM’ê bifiroşe şirketek alîgiran li ser nerazîbûnê biryara firotinê hat betalkirin.
BUDÇE PÊŞKÊŞÎ SAZIYÊN DIN HAT KIRIN
Qeyûman ji budçeya şaredariyê bi milyonan pere dan sazî û dezgehên din ên dewletê.
QEYÛM GUHERÎ LÊ RANT NEGUHERÎ
Di 12’ê gulana 2022’yan de Ekrem Canalp tayînî şûna walî Hulusî Şahîn hat kirin. Canalp ji wê rojê heta 31’ê adara 2024’an wek qeyûm li bajêr gelek kar û tiştên nelirê kirin.
Qeyûm gelek deverên Êlihê ji bo îmarê vekir. Li ser daxwaza meclisa şaredariyê ya di bin rêveberiya qeyûm de biryar hat dayîn ku li kêleka Çemê Êlihê Herêma Pîşesaziya Organîzeyê bê sazkirin.
Li Êliha ku di bin rêveberiya qeyûm de bû, di meha mijdara sala par de ji ber baranê li taxa Seyîtlerê lehî rabû û gelek mal di bin avê de man. Di lehiyê de Lalîhan Guner (54) û neviyên xwe Asenat (1), Îsrafîl (5) û Bîrgul Guner (9) di lehiyê de jiyana xwe ji dest dan.
QEYÛM JI BO NAMZETÊ AKP’Ê XEBITÎ
Ji bo hevjîna qeyûm Ekrem Canalp beşdarî şahiyan bibe gelek bernameyên taybet hatin çêkirin û pere li ser vê hat xerckirin.
Her wiha qeyûm di pêvajoya hilbijartina xwecihî de ji bo namzetê AKP’ê Adîl Sebatî Ceylan xebitî û ji budçeya şaredariyê bi milyonan lîre xerc kir.
AK CAREK DIN TÊK ÇÛ
Du serdemên ku Êlih ji aliyê qeyûman ve hat birêvebirin, di hilbijartina xwecihî de AKP carek din li bajêr têk çû. Di hilbijartina xwecihî de namzetên DEM Partiyê bi ser ketin. Hevşaredar Gulistan Sonuk piştî dest bi wezîfeya xwe kir, kirin 3u diziya qeyûm yek bi yek eşkere kir û anî ziman. Sonuk diyar kiribû ku qeyûm gelek mal û milkên şaredariyê firotiye û dewrî saziyên dewletê kiriye.