Komeleya Rojnamegerên Jin a Mezopotamyayê (MKG) û Komeleya Rojnamegerên Dîcle Firat (DFG) der barê rojnamegerên ku di meha dawî de bi hinceta xebatên rojnamegeriyê hatin girtin, daxuyaniyek da. Daxuyanî li taxa Ofîsê li pêşiya AZC Planzayê hat dayîn. Parlamenterên DEM Partî yên Amedê Ceylan Akça Cupolo, Adalet Kaya û rêxistinên DEM Partî, DBP, ESP, Dayikên Aştiyê û gelek kes tevlî bûn. Metna Kurdî ya daxuyaniyê seroka MKG’ê Roza Metîna xwend û ya Tirkî jî serokê DFG’ê Selman Çîçek xwend.

 

 Di daxuyaniyê de hat diyarkirin ku li Tirkiyeyê zextên li ser azadiya çapemeniyê bi awayekî sîstematîk dewam dikin û wiha hate gotin: “Rojnameger her roj bi operasyonên nû yên binçavkirinê şiyar dibin, lê belê ev binçavkirin jî tenê tên temaşekirin. Di vê pêvajoya ku hikûmet krîzên siyasî û aborî dijî de, yên pêşî dîsa dibin hedef jî xebatkarên çapemeniyê ne. Li gorî daneyên Rêxistina Rojnamegerên Sînornenas a Navneteweyî (RSF) Tirkiye di warê azadiya çapemeniyê de di nava welatên ku di rewşeke “pir nebaş” de ye.”

 

‘ZEXT BI AWAYEKÎ SÎSTEMATÎK DEWAM DIKIN’

 

Her wiha hat destnîşan kirin ku dema ku li Tirkiyeyê mijara azadiya çapemeniyê tê nirxandin, divê zextên li ser Çapemeniya Azad ji nêz ve bên nirxandin. Di berdewamiyê de wiha hate gotin: “Ji ber ku hemû xebatkarên çapemeniyê bi giştî di bin zextên giran de ne, xebatkarên Çapemeniya Azad û rojnamegerên Kurd vê zextê du qat bi tundî hîs dikin. Tirkiye jî wek salên borî îsal jî bûye zindana rojnamevanên kurd. Dema em li bendê bûn ku hevalên me yên heta niha girtî bigihêjin azadiya xwe, di vê pêvajoyê de girtinên nû pêk hatin.”

 

 Di daxuyaniyê de bal kişandin ser Rojnameger Nazim Daştan û Cîhan Bîlgîn ku di 19’ê Kanûnê de dema nûçeyên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dişopandin ji aliyê dewleta Tirk ve bi SÎHA'yan hatine qetilkirin û ev tişt hatin gotin: “Rojnameger Gulistan Dursun, Hayri Tunç, Enes Sezgîn, Osman Akin, Can Papila, Pinar Gayip û Serpîl Unal ku li Stenbolê ev qetlîam şermezar kirin, di 22’ê Kanûnê de hatibûn binçavkirin û girtin. Di heman demê de nûçegihana Ajansa Nûçeyan a Etkîn Zuleyha Mûldûr a ku di operasyona li dijî endamên Federasyona Komeleyên Ciwanên Sosyalîst (SGDF) de hatibû binçavkirin jî hate girtin. Di çarçoveya lêpirsîna Serdozgeriya Komarê ya Stenbolê de rojnameger Necla Demîr, Rahîme Karvar, Ahmet Guneş, Welat Ekîn, Vedat Orûç û Reyhan Hacioglu bi îdiaya "endamên rêxistinê ne" di 17ê Çileyê de, di serdegirtina malan de hatin girtin. Di çarçoveya heman lêpirsînê de rojnameger Eylem Babayîgît jî di 22’ê Çileyê de di serdegirtina mala wê de hatibû binçavkirin û girtin. Di pêvajoya dawî de bi giştî 2 rojnameger hatin qetilkirin û 15 rojnameger hatin girtin. Her wiha der barê rojnameger Seyhan Avşar, Ahmet Dogan Akin û Candan Yildiz de jî bi hinceta parvekirinên wan ên li ser medyaya dijîtal yên der barê Nazim Daştan û Cîhan Bîlgîn de, lêpirsîn hat vekirin.”

 

  ‘EM Ê HER TIM BIBIN DENGÊ GEL’

 

DaxuyanÎ wiha berdewam kir: “Rûniştina doza Hevşaredara Sêrtê Sofya Alagaş ku ji ber dozên di dema rojnamegeriya wê de hatibûn vekirin, li 5'emîn Dadgeha Cezayên Giran a Amedê hat dîtin. Sofya Alagaş di doza ku ji ber rojnamegeriyê dihat darizandin de 6 sal û 3 meh cezayê girtîgehê girt. Em careke din diyar dikin ku ev cezayê ku li Sofya Alagaş ji ber xebatên wê yên rojnamegeriyê hatiye dayîn ne hiqûqî ye û rojnamegerî nayê darizandin û em dubare dikin ku çapemeniya azad bi van cezayan tu carî gavê paşde navêje. Rojnameger tên girtin û nahêlin ku pîşeya xwe bikin, rojnamegerên li derve dixebitin jî çêkirina wan a nûçeyan bi zextan tên astengkirin. Rojnamegerên serbest tên berdan jî her tim bi gef û zordestiyê rû bi rû dimînin; Piraniya dema xwe di korîdorên edliyeyê de derbas dikin.”

 

 

Daxuyanî wiha bi dawî bû: “Em careke din dixwazin vê yekê bibêjin; Li welatekî ku rojnamevan lê girtî ne, mirov nikare behsa azadiya çapemeniyê bike. Li gel van hemûyan sansur û astengiyên weşanê jî bênavber berdewam dikin. Ajansên nûçeyan û saziyên çapemeniyê bi awayekî sîstematîk di bin sansurê de ne. Hikûmeta AKP'ê gihandina nûçeyên ku jê hez nake asteng dike. Di vê pêvajoyê de ketina hesabên medyaya dijîtal yên ajansên wekî Rojnameya Yenî Yaşam, JINNEWS û Ajansa Mezopotamya (MA) ku dengê gel in, hat astengkirin. Li cihekî ku çapemenî ne azad be, mirov nikare behsa azadiya civakê û demokrasiyê bike. Weke hevrêyên rojnamegerên girtî em ji vir careke din bang dikin; Em ê ti carî dest ji dengê gel bernedin. Em ê ji rastiyan tawîz nedin. Heta ku ev polîtîkaya zextê ya li ser rojnamegeran bi dawî bibe û hemû hevalên me yên rojnameger ên di girtîgehê de bên berdan em ê têkoşîna xwe bidomînin. Em ê her tim biqîrin; Rojnamegerî ne sûc e!"